Gore Vidal, 87 yaşında öldüğünde, geriye yalnızca romanlarıyla anımsanacak bir yazar imgesi bırakmadı bize, bıraktığı şey Amerikan kültür endüstrisinin bir insanın çevresinde nasıl biçimlendiğine dair izlenebilecek güçlü ve sıra dışı bir portre idi. Gore Vidal bir romancı olduğu kadar aynı zamanda politik bir figürdür. Kennedy, Carter ve Al Gore gibi politikacılarla olan akrabağlığı, kendisinin de bir ara senatoya aday olması, renkli broadway ve hollywood dünyasına yakınlığı ve zaman zaman tıpkı bir komedyen gibi, ciddi kişiliğinden sıyrılıp başka romancılarla (Normal Mailer, Truman Capote), politikacılarla (Bushlar) ya da eleştirmenle (William F. Buckley) dalga geçmesi ve rol aldığı filmlerdeki ( Fellini’nin Roma’sında kendisi olarak görünürken, Gattaca’da bir bilim adamını canlandırır.) karakterlerle bütün bir yüzyılın, daha doğrusu Amerikan rüyasının gizli simgesi konumundadır. Kendisini bir demokrat olarak tanımlar ve özellikle ikinci dünya savaşı sonrası Amerikan edebiyatının en renkli kişiliğine dönüşür. Sosyal ve tarihsel romanları içinde en dikkat çekeni kuşkusuz onu diğer romancılardan ötede bir yerde konumlayacak olan Kent ve Tuz’dur. Bu roman Amerikan edebiyatının eşcinsel bir ilişkiyi anlatan ilk başat yapıtlarından biridir. Daha sonra değineceğim Julian, Burr ve Lincoln gibi diğer tarihsel romanları ise ayrıntı zenginlikleri ve edebi güçleriyle öne çıkarlar. Salinger, Vonnegut, Mailer ve Heller’le birlikte anılmasının nedeni, bütün bu yazarların ikinci dünya savaşında hizmet vermeleri ve Vidal’ın bu kuşağın son temsilcisi olmasıdır. Kendi kendisinin tanımıyla o, yirminci yüzyılın Oscar Wilde’a cevabıdır.1955’te yazdığı Küçük Gezegeni Ziyaret ve 1960’taki En İyi Adam Broadway’de başarıyla sahnelenir. 1956’da Metro Goldwyn Mayer’da senarist olarak işe başlar ve William Wyler’in yönettiği Ben-Hur’un senaryosunu yazar. Yaşamının sonuna kadar muhalif tavrını sürdürür ve George W. Bush için -Amerikanın en aptal adamı- demekten geri durmaz. Vidal biseksüeldir. Bir başka ünlü yazar Anais Nin anılarında onunla ilişkisi olduğunu söyler, ancak Vidal kendi anılarında bunu reddeder. Paul Newman’ın ölümüne dek eşi olan Joanne Woodward ile nişanlanır ve uzun süre birlikte olacağı Howard Austen ile 1950’de tanışır.Bu sıra dışı yaşantının yanında onun roman sanatının ana hatlarından da ayrıntısıyla söz etmek gerekiyor. Çünkü Vidal’in ortaya koyduğu şey, ya da denediği şey Proust’un, Mann’ın ya da Tolstoy’un yapmaya çalıştığından pek farklı değil. Amerikalı romancılar içinde Gore Vidal kadar tarihle, tarihin bütün gizemleriyle ilgilenmiş, anlatılmamış olanın, ikincil unsurların bakış açılarının değerini göz önüne almış başka bir yazar yoktur herhalde. İçinde bulunduğu siyasal ortamın ve bir romancı olarak kişisel tercihlerinin buluşma noktası olan romanları, onun biçeminin ana hatlarını belirler. Tarihi en ince ayrıntısına kadar ayrıştırmak, moleküllerine hayat vermek, tarihi kişiliklere bir değer biçmek ve kimi zaman onları yargılamak cesur bir kalemin işidir. Onun bu tutumu Hükümdar ya da Düello adlı romanlarında açıkça görülebilir. Roma tarihinin ya da değerleri sorgulanamaz sandığımız Amerikan tarihinin bütün kişilikleriyle alay ederken kendine özgü bir bilgeliği de ortaya koyar, hatta bu yönüyle okuru taraf yapabilir. Vidal'in anlatıcıları kendilerine sunulan dünyayı yeterli bulmazlar. Yaratıcılarının etkinliğini en aza indirgemek için roman içi bir çatışmaya girerler. Yaratıcılarının sesini bastırmak ve kendi dünyalarını ortaya koymak için çabalarlar. Vidal'in romanlarındaki bu durum, yazarla kahramanı arasına derin uçurumlar sokar. Böylece gerçek anlamda transparan romanlar yaratılır.Gore Vidal’in ‘İmparatorluk Öyküleri’ adını verdiği yedi ciltlik dev romanı, kuşkusuz bir bütün olarak yirminci yüzyılın doruklarından biridir. Serinin ilk kitabı Düello –özgün adı Burr- hem Vidal’in romancı olarak başarısını kanıtlar hem de onun roman anlayışının izinin sürülmesi açısından önemlidir. Vidal, Amerika’nın bağımsızlık mücadelesini ve o yılların politik yaşamını anlattığı bu romanı sağlam temellere oturtmayı başarır. Vidal’in, belli kurmaca anlatıların (Alice Harikalar Diyarında, Gulliver’in Gezileri) dışında, cazibesi olduğunu düşündüğü tek anlatı türü tarihtir. Vidal romanın öğelerini oluşturmak için tarihsel belge olarak adlandırdığımız her ayrıntıdan yararlanır: kesin tarihler, savaşlar ve antlaşmalar, seçim bildirgeleri ve romanın omurgasını oluşturan, ama her zaman tarihçiler için gerçekliğine kuşkuyla bakılan Albay Aaron Burr’ün anıları. Vidal’in kendisi ülkenin başkentinde yaşayan siyasi bir ailede büyüdüğünden Amerika’nın kuruluş yıllarını birinci, ikinci ellerden dinleyerek öğrenir. Bu tarih kendisine o kadar yakındır ki, bütün yönleriyle yazabilmek için elinde yeterince malzeme vardır. Amerikan başkanlarıyla olan dostluğu ve politik yaşamı ona bu olanağı tanır. Ancak Vidal’ın baş yapıtında klasik tarihi roman anlayışının oldukça dışında bir yapı görülür. Serinin üçüncü kitabı 1876, tıpkı Düello ve Lincoln adıyla yayımlanan ilk iki kitabın bildik atmosferine, Amerika’nın siyasi ve toplumsal olarak biçimlenmeye başladığı ve imparatorluğun temellerinin atıldığı bir zamana götürür bizi. Roman geleneksel anlatı kalıplarını kullansa da, Vidal’in perdeyi kaldırmasıyla başlayan gösteri boyunca kendi rahat koltuğundaki güvenli okur, bir şeylerin yolunda gitmediğini çok geçmeden anlar. Çünkü tarih ve gerçek ilişkisine, bu romanla birlikte yeni bakış açıları getirilmektedir. Her şeyi bilen ve hep gerçeği söyleyen anlatıcıların yerine, geçmişten, anımsadıklarından ve söylenenlerden bir türlü emin olamayan kahramanlar vardır bu romanlarda. Bu kaygan politik zemin Vidal’in kurmaca ve gerçek ilişkisini irdelediği ve deneyler yaptığı bir laboratuvar gibidir. Çünkü belli kurmaca anlatıların dışında, cazibesi olduğunu düşündüğü tek tür tarihtir. Konu ne olursa olsun, bir romanı tarihsel bir süreç içinde kurgulamak kesin bir kuraldır. Ancak okurların Vidal’ın baş yapıtında dikkat etmeleri gereken şey, klasik tarihi roman anlayışının oldukça dışında bir romanın kuruluyor oluşudur.Edebiyat tarihinde benzerlerine pek rastlamadığımız Vidal’in Türkçe’ye çevrilmiş epey bir kitabı bulunuyor. Henüz tamamı çevrilmeyen bu dev yapıt ışıldamaya devam ediyor.
Aaron Burr is perhaps the most contentious of all American politicians. A contemporary of the founding fathers and a mover and shaker in the first years of the union, his name is now a byword for betrayal and devilry due to killing Alexander Hamilton in a duel and being brought to trial for suspected treason by Jefferson. Who better than to re-tell history with Burr as the hero this time but Gore Vidal? This is the fifth of the seven Narratives of Empire series that I have read and the first in the series chronologically, covering the period 1775 - 1840. Burr dictates his memoirs to a would be biographer, Charles Schuyler, who is the only fictional character in the book. The memoirs are framed by the events of both of their lives in the mid 1830's, the final years of Burr's life, and a time of transition and revelation for Schuyler (who was to return in a later book of the series, 1876).We get to see a Washington who couldn't fight his way out of a pair of sans-culottes and whose chief character traits are dullness and vanity; a Jefferson who is endlessly mendacious and completely without principle; and a Hamilton who is sparkling but reckless, at every turn the architect of his own downfall. Against these titans - the reputations of whom history has decided to honour - we see a Burr who is eminently more honourable and trustworthy than all three, but due to this is manipulated into infamy by the Virginian junto that ruled the time. This is not just as he tells it in his memoirs either, as Vidal has a substantial number of supporting testimonies from their contemporaries to back him up. As this is a Gore Vidal book, 550 plus pages (in my edition) glide smoothly by and it never gets bogged down. The characters all converse in aphorisms, epigrams and paradoxes, with the sweetest or bitterest of ironies. An intellectual pleasure.Primarily though he likes to debunk the accepted versions of history, the below example, about Washington, is typical of that, as well as being a manifesto of sorts: "Ultimately, I think, he must be judged as an excellent politician who had no gift for warfare. History, as usual, has got it all backward." I will make sure I read the last two books in the series by the end of this year. The next one, Washington D.C. (which was actually the first one written) sticks it to F.D.R from what I know of it, so I look forward to see what swords he plunges into that particular sacred cow!
What do You think about Burr (2000)?
Who knew that Aaron Burr had such an interesting life? Enjoyable historical accounts of the Founders from the cynical perspective of an aging Burr. But how accurate are they? The afterward claims that people were almost always in the places that the author placed them and that many conversations were excerpted from letters. This made me feel much better about the book but it's hard not to read it skeptically - perhaps because the tone of the book had been so skeptical. The last third drags a bit and the device of the protagonist wears thin - hard to car too much about the "author" of Burr's memoirs.
—Walter
If you want to read about American history but don't want to read non-fiction then read this series of books, 'Narratives of Empire'. This is the first, deals with the War of Independence and the first 40 years of the 19th Century, through the experiences of Colonel Aaron Burr, one time Vice-President who took part in a duel and fatally wounded his opponent during his term in office, and was later accused of treason. Vidal always writes entertainingly, full of sly humour and often provocative opinions. If you don't want to read all seven books but would like to dip in, then I would recommend 'Lincoln', the second book, and the last one 'The Golden Age'. No real need to read them in order as they do not follow precisely one from another.
—Jonathan
Actually more like 4 1/2 stars... certainly one of the most vivid depictions of early-19th century New York and Washington societies that I've had the opportunity to read. Apparently based on actual facts, characters, and occurrences, Vidal goes about setting the record straight in Aaron Burr's own (supposed) words with this historical fiction based during the presidential election of 1836, and told in historical snippets ranging from the early years of the American Revolution until Burr's trial for alleged treason. The dialogue is very good, intelligent and witty (if at times a tad unbelievable in its political posturing) and it shows a side of the illustrious "founding fathers" that our elementary school teachers would have been horrified to divulge (if they were even aware in the first place). The only part of the story that lost me a bit were the sections dealing with the personal life of the book's protagonist, Burr's fictional "biographer" and newspaperman Charles Schuyler, which seemed a little lacking in excitement or tie-ins to the main story, and thus seemed out of place in respect to the greater novel. Nevertheless, the political intrigues and whatnot piqued my interest in early American politics in a way that few other books have done, and I'm now reading a whole lot of books on the subject as a result. And I think I shall read some more Vidal as well.
—Seth McGaw
