3,5 αστέρια.Είναι ένα από τα ελάχιστα βιβλία που οι εκδότες δεν το αφήνουν να πεθάνει επανεκδίδοντάς το αέναα. Το συγκεκριμένο είχε φτάσει στην 21η έκδοση το 2009 σύμφωνα με το αντίτυπο που έχω. Φαίνεται πως βρήκαν άλλη μια κότα να τους γεννάει χρυσά αυγά στο διηνεκές, αυτό δείχνει και η σταθερή ακατέβατη τιμή του εδώ και τόσα χρόνια.Παρότι του έβαλα, τελικά, 3,5 αστέρια δεν θα το σύστηνα σε όσους δεν γνωρίζουν ή δεν αγαπούν το σκάκι. Σας προειδοποιώ ότι η βαθμολογία μου είναι προκατειλημένη. Σκεφτόμενος όμως και μια επίσης μεγάλη μερίδα αναγνωστών που δεν είναι εξοικιωμένη ή δεν επιθυμεί να μπερδέψει τη λογοτεχνία με το παιχνίδι, η κριτική μου θα μοιραστεί σε χάδια και χαστούκια.Η υπόθεση με δυό λόγια λοιπόν σε ένα από τα λίγα λογοτεχνικά βιβλία στα οποία συναντάμε σκακιστικά διαγράμματα. Ο συγγραφέας φαίνεται να γνωρίζει από σκάκι και στήνει μιαν ιδιοφυή αστυνομική πλοκή γύρω από την εικονιζόμενη σε έναν ζωγραφικό πίνακα, θέση σε μια σκακιέρα του 15ου αιώνα(η εικόνα του εξωφύλλου).Η Χούλια (συντηρήτρια έργων τέχνης) μαζί με έναν φίλο της αντικέρ, αναγκάζονται να προσλάβουν έναν σκακιστή για να λύσουν το γρίφο της παρτίδας. Η παρτίδα κρύβει το μυστικό που έχει να κάνει με τον τόπο, τον χρόνο και τα πρόσωπα που αναπαριστά ο πίνακας (κάπου στα 1471). Μια ανεξάρτητη ιστορία σε παρελθόντα χρόνο αναβιώνει ξανά.Επί πλέον ο σκακιστής θα φανεί πολύ χρήσιμος όταν ένας άγνωστος δολοφόνος αρχίζει να σκοτώνει ανθρώπους, μιμούμενος ακριβώς τον τρόπο που κινούνται τα κομμάτια στη σκακιέρα. Σε παρόντα χρόνο.Άρα έχουμε να κάνουμε με διπλή ιστορία. Σε παρελθόν και παρόν!Η υπόθεση είναι ευφυής & πρωτότυπη σαν σύλληψη. Χρησιμοποιεί το σκάκι ανάγοντάς το ως εργαλείο απαραίτητο στη λύση της αστυνομικής υπόθεσης. Αντί να έχουμε δηλαδή τον γνωστό και τετριμμένο επιθεωρητή που προβαίνει στη γνωστή διαδικασία έρευνας για την διαλεύκανση του δολοφόνου, εδώ το κάνει η ...σκακιέρα.Μερικά χαστούκια τώρα ξεκινώντας από αυτό το ρημάδι το μάρκετιγκ. Που κάνει ό,τι μπορεί για να μας πείσει να μας πουλήσει το εμπόρευμά του. Τι μας λέει το οπισθόφυλλο; "...ένας γέρος Φλαμανδός δάσκαλος κρύβει περίτεχνα μέσα σ' έναν από τους πίνακές του, με τη μορφή μιας σκακιστικής παρτίδας, το κλειδί ενός μυστικού που θα μπορούσε να αλλάξει την ιστορία της Ευρώπης..." που μετά το πήραν -αυτό το φανφαρόζικο κλισέ- και πολλοί άλλοι "ευπώλητοι". Τόσο εύκολα αλλάζει η ιστορία της Ευρώπης ή του κόσμου; Από έναν πίνακα, από ένα κλειδί ή από έναν κώδικα ντα βίντσι ή όπως αλλιώς λέγεται; Όχι κύριοι. Τέτοια μυστικά δεν υπάρχουν και ,εδώ που τα λέμε, εγώ δεν κατάλαβα αν υπάρχει και κανένα μυστικό με κοινωνικές-κοσμικές διαστάσεις.Άλλο ενοχλητικό σημείο είναι η στατικότητα των πρωταγωνιστών. Δεν υπάρχουν εδώ εξελίξεις υπό μορφή περιπέτειας δεν υπάρχει ενεργητικότητα, ακόμα και οι μετακινήσεις περιορίζονται στα σπίτια των εμπλεκομένων. Αυτό ο συγγραφέας προσπαθεί να το καλύψει -πέραν από το σκάκι- με μπόλικη φλυαρία περί εικαστικών, μουσικών και λογοτεχνικών θεμάτων τα οποία και κουράζουν και δεν έχουν άμεση σχέση με την υπόθεση.Εσείς τι θα νιώθατε, πως θα το εκλαμβάνατε όταν διαβάζατε σε ένα σημείο ότι κινδυνεύουν να εξαντληθούν οι ύποπτοι αλλά και τα θύματα; Εγώ, έκπληκτος κοίταξα τον αριθμό των σελίδων και είδα ότι υπολείπονταν άλλες 99 για το τέλος!Άλλες 50 σελίδες περίπου απομένουν όταν όλα έχουν τελειώσει και ο αναγνώστης καλείται να υπομείνει την φλυαρία του ενόχου υπό μορφή απολογίας. Η Φλυαρία στα ντουζένια της(αλλά αυτό το ξανάπα).Σε γενικές γραμμές η μονοθεματική αποβαίνει κουραστική για τον αναγνώστη (βλ. και κριτική μου για το "Are you ready player one?") Ο συγγραφέας το γνωρίζει και προσπαθεί να το μπαλώσει "Στον Πίνακα της Φλάνδρας ζωγραφική, μουσική, λογοτεχνία, ιστορία, λογική και μαθηματικά συνυφαίνονται σ ένα συναρπαστικό παιχνίδι, το οποίο ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε «διευθύνει» με διαβολική μαεστρία". Αλλά αυτή η Ρεβερτική "σαλάτα" τάραξε το "πεπτικό" μου.Αυτά είχα να πω. Αν δεν ήμουν και λάτρης του σκακιού, ίσως να έλεγα κι άλλα. Δυστυχώς δεν αντέχει σύγκρισης με το καταπληκτικό "Λέσχη Δουμάς/σκιά του Ρισελιέ" του ιδίου.Όσο για τους φίλους, συμπαίκτες στο σκάκι, να αναφέρω ότι η ώρα θα κυλήσει ευχάριστα, θα το απολαύσουν και θα ζωντανέψει η επιθυμία τους για παιχνίδι. Επιπλέον θα μπουν πολλές φορές σε πειρασμό να αναλύουν τις κινήσεις από την παρτίδα που αναφέρεται στον πίνακα και τα διαγράμματα.Σε μια προσπάθεια να ανακαλύψω εάν η παρτίδα του βιβλίου ήταν αληθινή, οι έρευνές μου με οδήγησαν στην εύρεση του/των προσώπων που την αναλύουν στο βιβλίο. Τα δύο κεντρικά πρόσωπα λοιπόν, ο Θέσαρ(ο αντικέρ) και ο Μουνιόθ(ο σκακιστής) αφορούν το ίδιο πρόσωπο, υπαρκτό, που έζησε από το 1929 έως το 2000. Πρόκειται για τον CESAR MUNOZ, έναν άσημο ερασιτέχνη σκακιστή από το Εκουαδόρ, μηχανικό στο επάγγελμα που η φήμη του εκτοξεύτηκε πυραυλικά όταν κέρδισε τον Μπεν Λάρσεν(Τον μεγάλου φήμης International Grandmaster που είπε το βαρύθυμο "δεν υπάρχει ματ στο σύγχρονο σκάκι") στα 1957. Μετά από αυτό το θρίαμβο, ακολουθούσε τη χώρα του, το Εκουαδόρ, σε όποια τουρνουά αυτή συμμετείχε ώσπου έφτασε στο ζενίθ της δόξας του 3 χρόνια μετά όταν κατάφερε να κερδίσει τον θρυλικό Μπόμπυ Φίσερ(!!!) στο αγαπημένο του παιχνίδι στο αγαπημένο του άνοιγμα, στην Σικελική άμυνα βαριάντα του δράκου! Ήταν 1960 στην 14η σκακιστική ολυμπιάδα.Απίστευτα πράγματα* http://www.chessgames.com/perl/chessg...* Για τους μη μυημένους να αναφέρω ότι το σκάκι, από την επίσημη θεσμοθέτηση των επίσημων διοργανώσεων, έχει αναδείξει μονάχα 14 παγκόσμιους πρωταθλητές μέχρι την εποχή του θανάτου του CESAR MUNOZ το 2000, ένας εκ των οποίων ήταν και ο Αμερικανός Robert James Fischer.Όπως μας λέει και ο Γκάρυ Κασπάροβ στη σειρά βιβλίων του My Great Predecessors https://www.goodreads.com/review/show..."...αυτή η επίλεκτη ομάδα των υπέρλαμπρων άστρων (μόνο 14 σε 117 χρόνια!) έχει προσφέρει την μεγαλύτερη δυνατή υπηρεσία στο σκάκι. Για να κερδίσουν τον ύψιστο τίτλο έπρεπε να υπερνικήσουν τους πρώτους από τους καλύτερους, να ανακαλύψουν δηλαδή κάτι καινούργιο και να αιφνιδιάσουν τους εξαιρετικά έμπειρους και ταλαντούχους αντιπάλους τους".Άρα η ήττα είναι μια σπάνια μοίρα για έναν παγκόσμιο πρωταθλητή και δη του βεληνεκούς του Μπόμπυ Φίσερ. Άρα, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, το εύρος της νίκης για τον Μουνιόθ είναι μυθικό. Απολαύστε τον στον Πίνακα της Φλάνδρας!
This book, my second from the author, contains all the ingredients that should make it an engrossing read: art, medieval history, and mystery. However, after slogging through it for several days, I find the main mystery to be too contrived to be believable (that 20-page exposition at the end by the villain scarcely helps at all), and the other ingredients merely garnish instead of an integral part of the story. Sure, there are plenty of literary allusions (we are beaten over the head with the ones to the Sherlock Holmes stories and they become annoying after a while) and artistic references (Breughel, Bosch, Bach) but unlike, say in The Name of the Rose Including Postscript, most of them seem to be random and merely incidental to the main story. The ‘mystery’ contained in the painting, despite all the ominous hints earlier in the story, turns out to be scarcely any mystery at all, which is doubly disappointing after the weak main whodunit practically collapses under its own weight. That said, I must confess that the other ingredient in the story --- the chess game --- is completely above my head, and that I'm largely oblivious of its role in the mystery. What eventually save this novel are the strengths that become more apparent in Perez-Reverte’s subsequent books such as The Club Dumas: the atmospheric evocation of old-world European cities and the creative use of arcana. SPOILER WARNING. Do not read the following if you don’t want to find out about the ending.Munoz, the Sherlock figure/chess master of the novel, stumbles upon the solution of the mystery through a pseudo-Freudian analysis of his mysterious opponent in the chess game. His theory is that men and women players betray their gender identity by favoring certain pieces, and the homosexual villain is found out because he chooses to indulge his feminine side by favoring the bishop, “ the chess piece that best embodies homosexuality”, with its “deep, diagonal movement”. Munoz also has another theory about how chess is not only oedipal, but also “anal sadistic” --- but let’s not get into that. Later, it turns out that the villain has been using a computer program to play, thus disproving Munoz’s hokey analysis. It’s a clever subversion of the omniscient detective figure, but it also means that Munoz finds the solution through sheer chance instead of deductive ability. We also never find out whether Julia and Munoz go through with Cesar’s criminal plan for the sale of the painting in the black market. I wish that Perez-Reverte had told us and explored some of its legal and moral ramifications. It would have made him a truly excellent chess player in my book.
What do You think about The Flanders Panel (2004)?
Overall, I liked this fine. Characters had real depth, were idiosyncratic, querky, troubled, colourful, and well-developed. The plot was complex, and Arturo managed to create an unusual whodunit by peppering his detective story with elements from the arcane worlds of reverse-chess and philosophy of perception. Beginning to sound a little bit weird? Yes that is also what I thought. Sure, Arturo differentiates himself from the pack by writing something I might call a "literary thriller". But I could not shake the sensation that he was overdoing it a bit in this one, and as a consequence, the novel came over a little pretentious at times.The plot is clearly designed to play on the theme of self-referencing systems - for example if you said something like "this sentence is false". If this is the case, then it is true, which in turn would mandate that it is false, and so on. Arturo's plot would like to give rise to similar paradoxa, but does not always manage to do so convincingly. Indeed, the idea itself seems oddly familiar, and reminded me of Hofstadter's Gödel, Escher, Bach throughout, even before Arturo started making open references to it in several epigrams half way through the book. My major niggle is that it is not strictly speaking necessary to invoke ideas from GEB. All Arturo does in the end is to say that pieces in the fictional game of chess represent actual people in the real world - only he moves this idea back one layer, and in his story it relates to fictional characters discussing chess players in an oilpainting (the "metafictional" level, if you like). Arturo could have done this in a much less convoluted way and the plot would have lost nothing. In particular, we do not need allusions to Bach's fugues. These have absolutely no significance in the plot and feel forced into the story - no doubt Arturo needed the presence of Bach to complete references to his apparently beloved GEB.Still, if you can overlook a few intellectual vanities here and there, and the damage they do to the flow of the story, I think this is well worth picking up.
—Mark Hebwood
"I would say that chess has more to do with the art of murder than it does with the art of war.” The Flanders Panel is the picture of Chess in its truest form.Every piece is a character. Every move is an influence. To win it, you must cross death. “Amazing,” he murmured.There is no better word to describe it. The enigma itself may not be that surprising, but the steps undertaken to manipulate, and likewise, to uncover it was engaging.ooo------------------ooo--------------------ooo-------------------ooo“It‟s usually the father who teaches the child his first moves in the game. And the dream of any son who plays chess is to beat his father."This book brought about some bittersweet memories -of long Friday afternoons at the "Y", watching my Dad and his good friend "Papang" play chess. These would start with their usual question, "Mahusay na klase ka ba?" When either of them got tired, my brothers and I would substitute - then, the same question would be repeated.In life, it doesn't matter kung mahusay na klase ka; but you have to make your best moves to live life, and make our parents proud."Life is an uncertain adventure in a diffuse landscape, whose borders are continually shifting, where all frontiers are artificial, where at any moment everything can either end only to begin again or finish suddenly, for ever and ever, like an unexpected blow from an axe. Where the only absolute, coherent, indisputable and definitive reality is death."I hope I make sense because..."It's a shame you don't play chess, Senorita."
—Louize
excellent! I love this blend of top shelf entertainment, intrigue and mystery which at the same time informs the reader of the mores of the Art World, the in and outs of restoring paintings, and, most prominently, the game of chess. As mediocre a player as I am, I was still able to follow the descriptions and logic of the moves and the use of a 500 year old chess game that is relevant to the mystery unfolding before us is just flat-out clever.Reverte also wrote The Club Dumas, another book that dazzled me with it's cleverness. Guess I'll have to obtain more Reverte!
—Harold
