Zülfü Livaneli'nin anlatımını hep sevmişimdir. Karakter anlatımı, olay örgüsü, tarafsız ama net duruşu, akıcı dili onu sevmemde en belirgin noktalardır. Son Ada'da ise ada halkı ve tek tek bireyler üzerinden olaylara bakış açılarının aktarımı beni en etkileyen noktalar oldu. Halktan biri olan anlatıcının sade ve sanki günlük tutar gibi anlatışı, başkanın ve martıların tutumları, her şeyi en baştan gören ve halkı uyarıcı tavırlarıyla yazar, bakkalın oğlunun en can alıcı yerlerde karşımıza çıkışı hepsi övgüye değer bölümler. Düşsel bir ada olan Son Ada'nın biz okuyucunun gözünde canlandırılabilmesi için gerekli tüm detaylar sunulmuş romanda. Küçük bir ada hayal ettim. Lost dizisinde, hani Ben'in tarafındakilerin toplandığı, ahşaptan küçük evlerinin olduğu alan vardı ya. Tam da o canlandı gözümde. Sonra Başkan'ın gelir gelmez budattığı ağaçlı yol. Mor Su adı verilen koy. Martıların adadaki hayatları. İnsanların onlarla dostluğu. Fıstık toplama ritüelleri. Ada halkının birlik ve beraberliği. Yaseminlerin keskin kokulu parfümleri. Hepsi kafamızda düşsel bir ada yaratabilmemiz için kurgulanmış ve bu kurguyu da başarmış detaylar. Sonrasında ise birkaç vaatle Başkan'ın büyüsüne kapılan ada halkının aslında içten içe yaşadıkları ikilemin anlatılışı çok net ve güzel. Ama o güzelim adayı el birliğiyle bir cehenneme çevirişleri kaçınılmaz bir sondu. Kitabı okurken sık sık aklıma, George Orwell'n Hayvan Çiftliği ve William Golding'in Sineklerin Tanrısı kitapları geldi. Tıpkı oradaki gibi küçük toplulukların birlikte düşünme ve hareket etme güdülerinin neden olduğu sonuçlar açıkça görülüyor bu romanda da. Ne kadar basit bir anlatımı olursa olsun, Zülfü Livaneli'nin bu romanda insan psikolojisi üzerine ne büyük bir gözlem ve deneyim eseri çıkarttığı bir gerçek. Livaneli anlatmak istediğini açık simgeler ve sembollerle akıcı ve yalın anlatmış bu kitapta. İçinde bulunduğun geniş bir sistemin küçücük bir adada anlatılışı mesajı net kılmış ve daha kolay anlamamızı sağlamış. Her ne kadar kitap bir şey anlatma kaygısı barındırsa da ilginç olarak bu durum beni rahatsız etmedi. Belki de Livaneli'nin ada tasvirlerinden kaynaklanıyordur.
What do You think about Son Ada (2008)?
Elime aldigim gibi bir solukta bitirdim. Harika bir kitap. Livaneli'nin en basarili kitaplarindan.
—futramyl
Bir yetişkin kitabından çok bir çocuk kitabı gibiydi
—Edie
bir yerde kötülük varsa, orada herkes biraz suçludur.
—alexamellark
